رمان «دنیای سوفی» نوشتهی «یوستین گردر» را «حسن کامشاد» به فارسی برگردانده است. یوستین گردر در 1952 در نروژ به دنیا آمد. سالها در برگن فلسفه تدریس کرد و پیوسته در فکر متن فلسفی سادهای بود که به درد شاگردان جوانش بخورد. چون متن مناسبی نیافت، خود نشست و دنیای سوفی را در سال 1991 نوشت. کتاب با استقبال غیرمنتظرهای روبهرو شده و در همان چند سال اول انتشار، به بیش از سی زبان ترجمه شد و تاکنون میلیونها نسخه از آن در جهان فروش رفته است. گردر استاد سادهنویسی و ایجاز است. سه هزار سال اندیشه را در 600 صفحه میگنجاند و زیرکانه از قول گوته میگوید (کسی که از سههزار سال بهره نگیرد، تنگدست به سر میبرد) و چه راحت مباحث پیچیدهی فلسفهی غرب را، بیآنکه مبتذل شود، به زبان ساده و شیوا و همهفهم بیان میکند: از جمله بهرهجویی مسیحیت را از نظریههای افلاطون و ارسطو، ریشهگرفتن فرهنگ اروپایی را از فرهنگ سامی و هند - اروپایی، هگل را و بحث آنچه عقلی است ماندنی است و دوران خود ما را و انسان محکوم به آزادی را و غیره و غیره. توجه داشته باشید که دنیای سوفی رمان است، رمانی خودآموز با طرح و بسطی گیرا و دلنشین دربارهی هستی و علت محبوبیت عجیب و پیگیر آن در سراسر جهان همین است. کتاب حاضر را انتشارات «نیلوفر» منتشر کرده است.
دنیای سوفی معروفترین اثر یوستین گردر نروژی به شمار میرود. او که استاد فلسفه در دانشگاه بوده است این کتاب را به منظور آموزش شاگردانش مینویسد و در آن به سادهترین شکل ممکن و در قالب یک رمان ششصد صفحهای تاریخ فلسفه را تشریح میکند. کتاب در نروژ با اقبال عمومی مواجه میشود و ترجمه انگلیسی در سال انتشار عنوان پرفروشترین کتاب سال را کسب میکند. تاکنون به حدود شصت زبان ترجمه شده است و میلیونها نسخه از آن در سراسر جهان به فروش رسیده است. حتی مبنای ساخت فیلم سینمایی و بازی کامپیوتری نیز قرار گرفته است.
با توجه به سابقهی درخشان دنیای سوفی در جهان و اینکه عملاً یک پدیدهی ادبی به شمار میآید، خواندن آن برای اهل کتاب بسیار وسوسهانگیز به نظر میرسد. نویسنده در این کتاب تاریخ فلسفه و پیشرفت آن را در میان یک داستان دیگر میگنجاند. مطرح کردن داستان در دل یک داستان دیگر از شیوههای مورد علاقهی گردر در نوشتار است. این داستان ظاهری مانند کتابهای کودکان دارد اما در باطن مطالب سطح بالایی را ارائه میکند که درک آن برای سنین پایین راحت به نظر نمیرسد و همچنین بزرگسالان نباید انتظار مفاهیم پیچیده و عمیق تخصصی را داشته باشند. با این حال سوالاتی که کتاب سعی در تشریح آنها دارد سوالاتی هستند که بشر در طول تاریخ همواره با آنها روبهرو بوده است.
سوفی آموندسن دختری است که در آستانهی پانزده سالگی با ماجرای عجیبی روبهرو میشود، او نامهایی از جانب فرد ناشناسی دریافت میکند که او را به تفکر درمورد ابتداییترین سوالات فلسفی و خودشناسی وامیدارد. این شخص بعدتر خود را آلبرتو کناکس فیلسوف معرفی میکند که قصد آموزش فلسفه به سوفی نوجوان را دارد. در خلال نامهها و دیدارهای این دو شخصیت؛ نویسنده تقریباً به اهم عقاید و نظریات فلسفی مطرح شده در طول تاریخ میپردازد. سرگذشت فیلسوفان طبیعی و پس از آن سقراط و افلاطون و ارسطو مطرح میشود سپس به فلسفهی یونانیگری (هلنیسم) میپردازد، عقاید حاکم در قرون وسطا، دورهی رنسانس و عصر باروک را بیان میکند، باورهای دکارت، اسپینوزا،لاک، هیوم و بارکلی را شرح میدهد، وارد عصر روشنگری میشود، نظران کانت را مطرح میکند به تعریف رومانتیسیسممیپردازد، نظریات هگل، کرکهگور، مارکس، داروین و فروید را بیان میکند و در پایان به عصر حاضر میرسد و نظریهی انفجار بزرگ را نیز مطرح میکند.
کتاب دنیای سوفی در واقع برای آشنایی اولیه با مفاهیم فلسفی نوشته شده است و در قدم اول نوجوانان و جوانان را به عنوان خواننده هدف در نظر میگیرند، با این وجود، شناخت پیشینهی فلسفه بوسیلهی این کتاب برای تمامی سنین خالی از لطف نخواهد بود و معمولاً به عنوان اولین کتاب برای شروع فلسفهخوانی پیشنهاد میشود. کتاب دنیای سوفی در ایران توسط مترجمان متعددی به فارسی برگردانده شده است و بسیاری ترجمهی حسن کامشاد که توسط انتشارات نیلوفر به چاپ رسیده است را بهترین ترجمه فارسی این کتاب میدانند.