فروشگاه پارسا آنلاین شاپ

نویسنده: سیمون دوبووار
مترجم: #پرویز_شهدی

در مورد افراد روشن فکر بعد از جنگ کسانی که از یک سو در فضای ادبی هستند و از سوی دیگر عقاید سیاسی چپ گرایانه ای دارند ولی کاملا هم درگیر کمونیست نشده اند .
رمان «ماندارن‏ها» در سال 1954 (1333)، منتشر شد و جایزه ادبى «گنکور» را نصیب نویسنده کرد. واژه «ماندارن» ریشه مالزیایى دارد و در امپراطورى چین به کارمندانى اطلاق مى‏شد که از طریق کنکور میان افراد تحصیل کرده انتخاب می شدند. بعدها به ویژه در زبان فرانسه این واژه در مورد افراد مهم و بانفوذ از جمله متخصص‏ها و استادان دانشگاه به کار رفت و امروزه به برگزیدگان علم و ادب و سیاست اطلاق می شود. معادل این واژه در فارسى «پایوران»، «برگزیدگان» و یا «نخبگان» است. البته «ماندارن‏ها» مفهوم خاصى در زبان فرانسه دارد که مورد نظر نویسنده بوده - چون این واژه گاه با مفهوم کنایه ‏آمیز نظیر «گل سرسبد»، کاربرد دارد. نظر نویسنده نیز بیشتر جنبه طنز و انتقاد است. این واژه به روشنفکران سرگردان فرانسوى پس از جنگ جهانى دوم اشاره می کند؛ کسانى که هنوز راه خویش را پیدا نکرده‏اند و هنوز نمی ‏دانند به درستى خواهان چه هستند.
رمان دو جلدى «ماندارن‏ها» که می توان آن را زندگی‏نامه‏ اى داستان‏وار از نویسنده دانست، راوىِ سرگذشت گروهى از روشنفکران و صاحب‏نظران سال‏هاى پس از جنگ جهانى دوم است.
موضوع یا جانمایه اصلى و محورى این رمان، سرگشتگى و بلاتکلیفى نسل روشنفکر فرانسه است. نسلى که به آرمان‏هاى کمونیستى یکدیگر اعتماد و اطمینان ندارند. اعضاى تحریریه یک روزنامه چپ‏گرا بر سرِ علنى کردن مخالفت خویش با روش‏هاى نوین استالین در شوروى، اختلاف نظر دارند.
انتقاد از شیوه تنبیهى استالین در پى برپایى اردوگاههاى کار اجبارى در نظر بسیارى از چپ‏روان فرانسه به معناى همدستى و پیروى از سیاست‏هاى چپ‏ ستیز آمریکاست. یکى از شخصیت‏هاى محورى رمان به نام «هانرى» تردیدها را پس مى‏زند و در مقاله ‏اى جنجال‏ برانگیز به مخالفت علیه نظام کمونیستى شوروى برمی خیزد. این مقاله، بازتاب‏هاى گوناگونى دارد که بیشترشان صنفى و انتقادآمیز است: «هانرى احساس کرد وحشت گلویش را می فشرد. تا به حال چیزهایى در باره این اردوگاهها به گوشش خورده بود، ولى به طور نامشخص ... لانبر گفت: اردوگاههاى کار اجبارى پدیده‏اى تصادفى نیست و می توان امیدوار بود که روزى برچیده شود. برنامه سرمایه‏گذارى ‏هاى دولت شوروى براى عملى شدن، نیاز به کار دارد که جز با کار اضافى امکان‏پذیر نیست. اگر مواد مورد مصرف کارگرهاى آزاد از سطح خاصى پایین‏تر بیاید، تولید هم کاهش می یابد. بنابراین دست به ایجاد طبقه خرده پرولتاریایى زده‏اند که در برابر حداکثر کار، حداقل دستمزد را به اندازه‏اى که زنده بمانند دریافت می کنند. ایجاد چنین ساختارى امکان‏پذیر نیست مگر با تأسیس اردوگاههاى کار اجبارى.» (جلد اول، ص‏559)
دوستان «هانرى» برپایى اردوگاههاى کار اجبارى را براى او و براى خودشان، این گونه تعریف و توجیه می ‏کنند. اما «هانرى» عقاید ضد استالینى اش را در نشریه‏ اش منعکس می کند و وانمود می کند که خشم چپ‏ها و خشنود کردن دست‏راستی ها برایش فرقى نمی کند. او خودش را منتقد کمونیسم شوروى می ‏داند چرا که یقین دارد، سیاست استالین در حال پایمال کردن بسیارى از حقوق ابتدایى انسان‏ها در اردوگاههاست:
«نادین نگاه یخ‏زده‏اى به هانرى کرد و گفت: «همه دست‏راستی ها گلبارانت می کنند؛ این آزاردهنده است.» ولى نادین، تو جداً فکر می کنى که سرتاسر این مبارزه ترفندى بوده تا خودم را به جناح راست نزدیک کنم؟ ابلهانه است. اگر من می خواستم به راستی ‏ها بپیوندم، تا به حال این کار را کرده بودم!» (جلد دوم، ص‏745)
هم‏ خانگى «هانرى» و «پل» بَدَل داستانی شده هم‏ خانگى «دوبووار» و «سارتر» است. آنها به قول خودشان به آزادى یکدیگر احترام می گذارند و معتقدند با هم‏بودن‏شان دلیل قانع‏ کننده ‏اى براى متعهد ساختن‏شان [به ضوابط و قیود همسرى ]نیست. «هانرى» عاشق «پل» نیست و دوگانگى درون و برونش، از او شخصیتى متزلزل و بی ‏ثبات ساخته است: «حتى زمانى هم که عاشق پل بود، همیشه ترجیح می ‏داد توى چهاردیوارى خودش تنها باشد و همیشه به «پل» می گفت: «هر وقت دلت بخواهد می توانى از اینجا بروى» و او تا به حال نتوانسته بود این کار را بکند.» (جلد اول، ص‏17)
فصل آخر رمان به دست و پا زدنِ «آن» در گرداب انتخاب زندگىِ ملال‏آورى که در جریان است یا مرگى که دلبرانه به او لبخند میزند، اختصاص دارد.